Het Carnivoor Dieet is een hype op social media. Voor- en tegenstanders bestrijden elkaar met felle argumenten. Ik wilde zelf mijn mening vormen en heb daarom twee maanden het Carnivoor Dieet gevolgd. In dit artikel beschrijf ik wat het Carnivoor Dieet inhoudt, wat mijn ervaringen zijn en mijn conclusies.

Wat is het Carnivoor Dieet?

Het Carnivoor Dieet is precies wat de naam beschrijft: je eet uitsluitend dierlijke producten. Je hebt verschillende varianten. In de meest strikte variant eet je alleen vlees, vis, organen en dierlijke vetten. Je drinkt uitsluitend water en koffie (als je dat wilt). In de mildere variant kan je ook zuivelproducten toevoegen zoals kaas en roomboter.

Het idee achter het carnivoor dieet is dat je alle mogelijke voedingsstoffen vermijdt die een reactie kunnen oproepen in je lichaam. Meestal zijn dit stoffen die in planten en noten kunnen voorkomen zoals: lectines (granen), fytinezuur (granen en noten) en natuurlijke pesticiden. Vandaar dat het carnivoor dieet ook wel een eliminatie dieet genoemd wordt.

Door alle mogelijke anti-nutriënten te vermijden geef je het lichaam de kans zich te herstellen. Dat is ook de reden waarom er online lyrische verhalen te vinden zijn over de voordelen van het carnivoor dieet. Vaak zijn dit mensen die een serieuze gezondheidsprobleem hadden en ervan genezen zijn. Bekende voorbeelden zijn Jordan en Mikhaila Peterson (vader en dochter) die last hadden van ernstige depressie en reumatische artritis en dankzij het Carnivoor Dieet hun leven weer terug hebben. Ook zijn er veel verhalen van mensen die hun darmproblemen ermee hebben opgelost.

Mijn normale voedingspatroon

De principes van het Bulletproof Voedingsplan

Ik volg al bijna 10 jaar de principes van Low Carb/High Fat geïnspireerd door Mark Sisson van de Primal Blueprint en Dave Asprey van het Bulletproof Diet. Dat betekent ruwweg de volgende calorieën verdeling over de macro’s:

• 60-70% gezonde vetten
• 20% proteïne
• 5-10% koolhydraten

Ik ben een aantal dagen per week in ketose. Meestal eet ik een keer per week echter meer koolhydraten. Het duurt dan 1 à 2 dagen om weer in ketose te komen. Een keer per week eet een dag geen eiwitten (minder dan 5 gr). Meestal doe ik dat door 24 uur te vasten.

Ik beschouw deze principes niet als een dieet, maar een blauwdruk waarbinnen ik zelf keuzes kan maken en van kan afwijken wanneer ik daar zin in heb. Ik volg deze principes 90% van de tijd. Daarna stap ik weer over op mijn ‘blauwdruk’.  Ik ben metabolisch flexibel. Dat wil zeggen dat ik makkelijk kan schakelen tussen suikerverbranding en vetverbranding.

Intermittent fasting is een vast onderdeel van mijn levensstijl

Ik pas elke dag intermittent fasting toe. Ik vast 16 uur en eet in een periode van 8 uur. Wel drink ik regelmatig Bulletproof Coffee in de ochtend rond 10 uur. Strikt genomen ben ik dan niet aan het vasten. Je blijft er echter wel mee in staat van vetverbranding. Bovendien geeft het onmiddellijk energie en verbetering van mijn focus.

Intermittent fasting is in mijn ogen de de belangrijkste en goedkoopste anti-aging hack. Gedurende het vasten geef je je lichaam de tijd om zichzelf te repareren en afvalstoffen op te ruimen (autofagie). Door de week drink ik geen alcohol. In het weekend af en toe een gin tonic en wijn bij het eten.

Mijn voeding tijdens het Carnivoor Dieet experiment

Ik heb 8 weken lang uitsluitend vlees, vis, zalmeitjes, lever en eieren gegeten.
Ik dronk verder alleen koffie en thee en heb geen enkele keer ‘gecheat’.

Mijn dagschema zag er ruwweg als volgt uit:
6 uur – opstaan
06-13 uur – vasten met uitsluitend koffie (dus ook geen Bulletproof koffie)
13 uur – twee blikjes sardientjes
18 uur – 1 ons gerookte wilde zalm, twee ribeyes, 1 eetlepel zalmeitjes

Ik at ‘s ochtends niets omdat ik geen zin had in vlees in de ochtend. Wel ben ik doorgegaan met de supplementen: Qualia Mind (Nootropic) en Eternus (Anti-aging). Andere supplementen heb ik tijdens dit experiment achterwege gelaten.

Twee keer per week at ik lever van rund of lam. Hierdoor zou ik voldoende nutriënten binnen moeten krijgen. Alleen vitamine C tekort was een risico. Echter, heeft niemand in de carnivore community ooit scheurbuik gerapporteerd. Er wordt wel gesuggereerd dat de aanmaak van ketonen dat zou compenseren.

Gemiddeld at ik tussen de 150 gr en 200 gr eiwit per dag. Dat is niet extreem veel. Dit kan verklaren dat mijn spiermassa gelijk bleef gedurende het experiment. Aanhangers van het Carnivoor Dieet eten soms wel tot 1 kg vlees per dag, wat gelijk staat aan 200-300 gr.

Carnivoor Dieet is een ketogeen dieet

Het is van belang om bij alle resultaten die ik beschrijf in het achterhoofd te houden dat het Carnivoor Dieet het ultieme ketogene dieet is. Je eet immers geen koolhydraten die in groenten en zetmeelproducten zitten. Ik denk dan ook dat een deel van de effecten toe te schrijven zijn aan het feit dat ik twee maanden lang volledig in staat van vetverbranding was en niet per se aan het eten van vlees. Ik was niet in ketose voordat ik begon. Ik ben wel ‘fat adapted’. Dat betekent dat ik makkelijk kan schakelen tussen suiker- en vetverbranding. Het kostte mij enkele dagen om in ketose te komen. Die dagen had ik ook honger. Daarna heb ik nooit meer last van hongergevoelens gehad.

Spectaculair gewichtsverlies

Gewichtsverlies was geen doelstelling. Echter, ik kwam erachter dat het Carnivoor Dieet een uitstekende manier is om snel gewicht te verliezen. Mijn startgewicht was 96,7 kg en ik eindigde op 88,5 kg. Mijn vetpercentage daalde van 21% naar 17,5%. De gewichtsdaling is voor het grootste deel te danken aan de combinatie van intermittent fasting en een calorietekort. Ik at circa 2.200 calorieën per dag terwijl ik er theoretisch 2.700 nodig heb om op gewicht te blijven. Ik kon echter niet meer vlees naar binnen krijgen en had ook geen trek.

Mijn conclusie is dat het Carnivoor Dieet uitstekend is als je wilt afvallen. Ik denk overigens dat zoveel gewichtsverlies in zo’n korte periode niet gezond is.

Daling Bloedsuiker en constante ketonen

Bloedsuiker is een belangrijke factor voor veroudering. Mijn doel is een glucosewaarde onder de 5 mmol/l. Normaal gesproken is mijn bloedsuiker tussen de 5,5 en 6 mmol/l.

Tijdens het experiment heb elke dag mijn glucose en ketonen gemeten, om 8 uur ‘s ochtends en 17 uur ‘s middags. De eerste maand daalde mijn bloedsuiker naar 5 tot 5,5 mmol/l. In de loop van de tweede maand daalde hij verder onder de 5 mmol/l. De ketonen varieerden van 0,8 mmol/l tot 1,4 mmol/l. Mijn vermoeden is dat mijn lichaam zeer efficiënt omgaat met ketonen en er niet veel meer aanmaakt dan noodzakelijk. Een hoger niveau ketonen is in mijn ogen niet per se beter.

Glucose Ketonen Index

Tijdens het experiment ontdekte ik de Glucose/Ketonen Index (GKI). Deze geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid ketonen en glucose. Het is een indicator voor de gezondheid van je metabolisme. Boven de 9 ben je niet in ketose. Tussen de 6-9 ben je in bescheiden ketose wat goed is voor gewichtsverlies.  Een index van 3-6 ben staat voor gematigde ketose met positieve effecten op insulineresistentie en diabetes II.
In de eerste maand varieerde mijn GKI tussen de 6 en 9, en de tweede maand zat hij structureel tussen 3 en zes.

Mijn conclusie is dat het Carnivoor Dieet is een goed instrument om mijn bloedsuikerwaarden te verbeteren.

Bloedwaarden sterk verslechterd

Ik heb bij de start en na het experiment mijn bloedwaarden gemeten. Hieronder zie je de belangrijkste bloedwaarden of diegenen met de grootste verandering:

*Vrij testosteron zat niet in de test

De bloedwaarden geven over het algemeen een negatief beeld. Ik ben met name geschrokken van de enorme stijging in LDL (de kleine cholesterol deeltjes). In de carnivoor community wordt gesuggereerd dat dat op zich niet erg hoeft te zijn, aangezien de LDL van grootte kan verschillen, en je met name de kleine deeltjes zo laag mogelijk wilt houden. Mijn bloedtest heeft dit niet gemeten, dus daar kan ik geen uitspraak over doen.

Belangrijk is de triglyceriden/HDL ratio. Deze is bij mij erg goed, namelijk 80/68=1,17. Daarnaast moet de CRP onder de 1 zijn. Bij mij is die 0,3 dus dat is ook uitstekend. Een andere indicator is de totale cholesterol/HDL ratio. Deze moet onder de 4 zijn volgens de Mayo clinic. Die van mij is 369/68=5,4 en is dus te hoog (vanwege de LDL).

Calcium, ijzer en Vitamine B12 zijn gestegen, net als de leverenzymen ALT en AST. Dit laatste verbaast me omdat ik een verbetering had verwacht na 2 maanden zonder alcohol. Ook de SHBG is sterk gestegen. Het kan verklaard worden door het snelle gewichtsverlies.

De verslechtering van de bloedwaarden zouden voor een deel worden verklaard kunnen worden door het snelle gewichtsverlies. Ik moet mij hier verder in verdiepen om mogelijke verklaringen te kunnen vinden.

Op basis van mijn bloedwaarden trek ik de conclusie dat het Carnivoor Dieet voor mij niet gezond is.

Sterke verbetering van de slaapkwaliteit

Ik meet mijn slaapkwaliteit met behulp van de Oura Ring. Dit beschouw ik als één van de meest betrouwbare slaap- en activiteit trackers die op dit moment beschikbaar zijn.

Vrijwel vanaf het begin verbeterde mijn slaap spectaculair. Mijn Oura Ring slaap score was structureel in de 90. In de afbeelding zie je een typische nacht tijdens het Carnivoor Dieet. Mijn laagste hartslag is gemiddeld 3 slagen lager dan normaal. 44 ipv 47. Zowel mijn diepe slaap als mijn REM slaap verbeterde aanzienlijk. Mijn diepe slaap zat structureel boven de 60 min terwijl hij ervoor er structureel onder de 60 minuten zat  Mijn laagste hartslag werd vervroegd van 4.30 uur naar 1.30 uur. Dat betekent dat mijn lichaam 3 uur extra hersteltijd per nacht kreeg. Voor mij toont dit aan dat het niet langer duurt om vlees te verteren dan andere voeding. Iets wat wel vaak beweerd wordt. Wellicht dat het een ander verhaal is wanneer vlees gecombineerd wordt met koolhydraten.

Gemiddeld had ik 30-60 minder slaap per nacht nodig. Ik werd meestal om 5.30 uur wakker en stond meteen ‘aan’.

Mijn conclusie is dat het Carnivoor Dieet positieve effecten heeft op alle facetten van je slaap. Ik heb echter het vermoeden dat het positieve effect eerder wordt veroorzaakt door de diepe ketose dan door het eten van vlees.

Vlak humeur

De meeste carnivoor adepten in de social media zijn lyrisch over hun dieet. Voor mij was het een worsteling. Ik houd van vlees, maar niet als enige voedingsmiddel. Mijn humeur daalde en mijn stemming werd vlakker. Alsof ik antidepressiva slikte. Ik was dan ook dolblij toen het experiment over was en ik weer groenten mocht eten.

Geen pijn meer in mijn knie

20 jaar geleden is mijn knieband gescheurd in mijn rechterknie. Er is een nieuwe kruisband aangebracht, maar die hangt er op dit moment los bij. Het resultaat is dat de knie versleten is en structureel pijn doet. Gedurende het experiment is de pijn volledig verdwenen. Ik weet niet of dat komt door het vlees of door de daling van mijn gewicht. In de Carnivoor Dieet-community wordt dit vaak als voordeel gerapporteerd. Ik moet afwachten of de pijn weer terugkomt bij gelijkblijvend gewicht om het met zekerheid aan het Carnivoor Dieet toe te kunnen schrijven.

Eindconclusie

Het was een bijzonder en intensief experiment. Het is in ieder geval een mooie ‘conversation starter’ omdat vrijwel iedereen vol ongeloof reageert als je vertelt dat je alleen vlees eet. Ik ben de ethische discussie over het eten van vlees uit de weg gegaan. Het is vrijwel onmogelijk om die genuanceerd te kunnen voeren en er zijn veel tegenstrijdige meningen. Ik heb voornamelijk vlees gegeten van Schotse Hooglanders. Die hebben een mooi leven in de vrije natuur.

Ik denk dat het een interessante optie is voor mensen die een gezondheidsprobleem hebben. Ik heb gezien dat het voordelen oplevert op het gebied van gewicht, slaap, energie, bloedsuikerspiegel en ontstekingswaarden. Het had negatieve gevolgen voor mijn humeur en cholesterol.

Wel betwijfel ik of het een goede keuze is om het carnivoor dieet te volgen wanneer je al gezond bent. Je beperkt immers de voedingskeuze enorm waardoor er een risico is dat je bepaalde nutriënten tekort komt. Ik ben om die reden geen voorstander van extreme diëten, zowel niet het Carnivoor Dieet als een veganistisch dieet.

Wij hebben de genen van jagers en verzamelaars en het DNA verandert slechts een 0,5% in de miljoen jaar. Daarom denk ik dat het dieet van de jagers en verzamelaars nog steeds het beste bij ons past. Zij waren omnivoren die vlees, vis, planten, fruit en knollen aten, afhankelijk van  het seizoen en de locatie. Dat is dan ook het voedingspatroon waar ik weer op verder ga.

Over Eduard de Wilde

Eduard de Wilde is oprichter van LiveHelfi.com en NoordCode en biohacker sinds 2010. In 1999 heeft hij een ernstige angst en paniekstoornis opgelopen als gevolg van de bijwerking van het anti malariamiddel Lariam. Nadat hij tientallen therapieën heeft geprobeerd is hij zelf aan de slag gegaan om het zelfhelend vermogen van zijn lichaam te activeren. Mark Sisson leerder hem de kracht van meer vet in mijn voeding en minder koolhydraten, Wim Hof leerde de kracht van kou en ademhalen. Van Dave Asprey leerde ik tenslotte de principes van biohacking.

Biohacking is het toepassen van onderdelen van je levensstijl en technologie om daarmee je biochemie van je lichaam te verbeteren en uiteindelijk een betere versie van jezelf te worden. De resultaten uiten zich op meerder fronten: makkelijk je gewicht beheersen, er gezond uitzien, ouderdom vertragen, meer en constante energie en verbeterde concentratie en focus. Eduard geeft presentaties over biohacking en heeft een training ontwikkeld voor het ketogeen dieet.